JUVENILNE OSTEOHONDROZE (okoštavanje na ekstremitetima kod dece i mladih)
Poremećaji osifikacije u prethodno normalnom razvoju sekundarnih centara osifikacije (epifiza, apofiza, zona rasta). Sekundarni centri osifikacije se obično nalaze na krajevima dugih kostiju.
Sekundarni centri osifikacije se spajaju sa primarnim u različitim razdobljima života sve do potpune koštane zrelosti, tj. do završetka koštanog rasta (ž: između 14. i 15. godina; m: između 16. i 17. godina).
Uobičajeno je da bolest nosi naziv po autoru koji je prvi opisao pojavu juvenilne osteohondroze na određenoj anatomskoj lokalizaciji. Do sada je opisano više od 50 lokalizacija. Kod dece koja treniraju fudbal bolest se najčešće javlja na potkolenici (Tuberositas tibiae) i na peti (Apophysis calcanei), te nose nazive: M. Osgood Schlatter i M. Sever.
Uzrok nije u potpunosti razjašnjen, a najverovatnije je reč o mehaničkoj (traumatskoj) podlozi. S tim da konstitucijski i nasledni faktori dovode do osetljivosti određenog područja na mehaničko delovanje.
Klinički simptomi su bol tokom aktivnosti i palpatorna bolna osetljivost. Dijagnoza se potvrđuje RTG snimanjem.
Suština lečenja je smanjenje delovanja mehaničkog faktora (trčanje, skok).
Kratkoročni cilj lečenja je eliminacija tegoba (bola), a dugoročni sprečavanje nastanka trajnog deformiteta dela kosti.
DEFORMITETI KIČMENOG STUBA
- SKOLIOZE – trodimenzioni deformiteti
- KIFOZE i LORDOZE – jednodimezionalni deformiteti
SKOLIOZA
Pojava krivine kičmenog stuba u PA ravni (nazad-napred). Sama pojava krivine ne znači i deformitet.
Deformitet postoji kada je uz krivinu u smeru napred-nazad prisutna i rotacija – STRUKTURALNA SKOLIOZA. Kada rotacija nije prisutna radi se o NESTRUKTURALNOJ SKOLIOZI. Pored rotacije karakteristika strukturalne skolioze je i rebarni gibus, odnosno grba.
Dijagnoza se postavlja pregledom i RTG snimanjem.
Pregled se obavlja u stojećem stavu, gleda se položaj ramena i karlice, te se izvodi test pretklona.
Korekcija se izvodi korektivnim vežbama, ortozama ili hirurški.
KIFOZA
Kičmeni stub odraslog čoveka gledajući iz profila ima oblik dvostrukog savijenog slova S, odnosno, imamo fiziološku cervikalnu lordozu, torakalnu kifozu i lumbalnu lordozu. Odstupanja od ovoga su patološka. Posturalne kifoze (kifotična držanja) se ne ubrajaju u strukturalne deformacije, jer je kifoza fleksibilna, može se korigovati promenom položaja tela ili voljnom kontrakcijom mišića.
Deformiteti kičmenog stuba nisu prepreka za bavljenje sportom, potrebno ih je uočiti i dete usmeriti stručnjacima da bi se deformiteti korigovali.
DEFORMITETI GRUDNOG KOŠA
UDUBLJEN GRUDNI KOŠ (PECTUS EXCAVATUS)
Značaj je najčešće kozmetičko – psihološke prirode, kod izraženijih oblika mogu postojati smetnje kardiovaskularnog i respiratornog sistema.
Uzrok je nejasan, porodična sklonost se spominje u 35% slučajeva.
Kardiovaskularne i respiratorne smetnje se potvrđuju ehokardiografskim pregledom, ergometrijom i spirometrijom.
Lečenje može biti konzervativno (vežbe) i hirurško.
ISPUPČEN GRUDNI KOŠ (PECTUS CARINATUM, KOKOŠIJA PRSA)
- primarni oblik – nejasnog uzroka
- sekundarni oblik – posledica rahitisa
Nije prepreka za bavljenje sportom ukoliko nema funkcionalnih poremećaja kardiovaskularnog i respiratornog sistema.
DEFORMITETI STOPALA
SPUŠTENA STOPALA (PES PLANUS)
Gubitak svodova stopala.
Prvi znak je valgozitet pete, što se najbolje vidi posmatranjem pacijenta sa leđa.
Faktor rizika za upalne reakcije mekih tkiva i povrede.
Korekcija se vrši vežbama i korektivnim ulošcima.