Piše: Prof.dr Lj.Todorović-Đilas
PRIKAZ SLUČAJA BOLESNICE SA POVEĆANIM LUČENJEM HORMONAKORE NADBUBREŽNE ŽLEZDE (KORTIZOLA)
Nadbubrežna žlezda se sastoji iz kore i srži, a oba dela luče veoma značajne hormone. U kori se luči kortizol, Aldosteron i androgene nadbubrežnog porekla. Povećano lučenje korizola dovodi do tzv Cushingovog sindroma, aldosterona do Connovog sindroma a andogena do adrenogenitalnog sindroma.
U srži nadbubrežne žlezde luči se adrenalin i noradrenalin, a povećano njihovo lučenje najčešće uzrokovano tumorom srži dovodi do feohromocitoma.
Cushingov sindrom najčešće je uzrokovan hiperplazijom (uvećanjem) kore, pojavom adenoma kore (benignog tumora), a najređe i ujedno najteže oboljenje je uzrokovano karcinomom kore nadbubrežne žlezde. Svi uzroci uglavnom dovode do manje ili više izraženih znakova hiperkortizolizma (povećanog lučenja kortizola), a to su:
- Hipertenzija (povišen krvni pritisak)
- Hiperglikemija (porast šećera u krvi,granično ili slika dijabetesa)
- Gojaznost tzv centralnog tipa (mesečasto lice, zadebljanje vrata iznad vratne kičme tzv „bivolja grba“, gojaznost ramenog dela i gornjeg dela grudnog koša, sa izraženim strijama ljubičaste boje na prednjem trbušnom zidu, prepone, gornji deo butine i nadlaktice). Kod žena takođe zbog povećanog lučenja muških polnih hormona nastaje povećana dlakavost lica,grudnog koša, a polna dlakavost je muškog tipa. Uz ovaku gojaznost dolazi do izražaja istanjeni atrofični ekstremiteti (ruke i noge).
Višak kortizola takodje dovodi i do psihičkih promena, ne retko se zatraži pomoć psihijatra.
Dominiraju i kožne promene, crvenilo lica, pojave petehija, hematoma (potkožna krvarenja), akne, ekcemi…).
Dijagnoza se postavlja testiranjem funkcije kore, odnosno merenjem kortizola u krvi, a može se meriti i u urinu i pljuvačci, a morfološka dijagnoza snimanjem (ultrazvuk,CT i /ili MRI nadbubrežnih žlezda).
Napominjemo da se ultrazvukom može prikazati samo uvećana nadbubrežna žlezda, a CT i MRI je prikazuju i u normalnoj veličini.
Lečenje je hirurško odstranjenje izmenjene kore.
Prikazujemo sliku koja ilustuje navedeni izgled bolesnika.
PRIKAZ SLUČAJA
U našu Poliklniku javila se bolesnica strara 46 g. žali se na povišen krvni pritisak koji ima od puberteta, imala je 3 trudnoće i 3 porođaja, a menopauza nastala u 44.g. U poslednje 2 godine zbog pogoršanja hipertenzije leči se kod kardiologa. Od pre 6 meseci primećuje izrazito crvenilo lica i predela vrata, gojaznost, promene izgleda lica, pojačana dlakavost lica i prednjeg trbušnog zida, izažane psihičke promene (nervoza, zaboravnost, preosetljivost ), a na koži hematomi i petehije.
TT 81 kg,TV 168 cm,BMI 29, TA 190/120 mmHg
Dijagnozu Syndroma Cushing postavili smo na osnovu povišenog nivoa kortizola u krvi (bazalno i u dnevno-noćnom profilu, patološkog odgovora u toku tzv „kratkog deksametazonskog testa“, snižene vrednosti ACTH, a na CT snimanju nadbubrežnih žlezda utvrđeno je postojanje Adenoma veličine 37 x 45 mm.
Bolesnica je upućena u Klinički centar gde je operisana, odstranjena leva nadbubrežna žlezda.
Posle operacije dolazi do povlačenja svih navedenih tegoba, a bolesnica je u potpunosti izlečena, dolazi na redovne kontrole.
Autor: redakcija Poliklinike Consilium
Tekstovi su autorski i nije dozvoljeno neovlašćeno objavljivanje tekstova ili njihovih delova van sajta Poliklinike Consilium, izuzev u slučaju navođenja: preuzeto sa sajta www.poliklinikaconsilium.com.